Weterynaria: Jak zdiagnozować kulawiznę?

Kulawizną określa się wszystko co utrudnia ruch konia i może być wywołane urazem lub przeciążeniem jednej z kończyn. Jej wczesne wykrycie jest bardzo ważne, bo zawsze należy wdrożyć odpowiednie leczenie.

Odciążanie tylnej nogi - pozycja w której zdrowy koń się relaksuje. Kopyto nie jest wtedy w pełni postawione na ziemi, tylko jego końcówka lekko do niej przylega. Zwykle gdy to widzimy jesteśmy zadowoleni - czy słusznie? Może to być jedna z pierwszych oznak KULAWIZNY. A więc jak sprawdzić, czy koń choruje, czy relaksuje się?

Prostą, lecz działająca metodą jest obserwacja tylnych nóg. Do tego jest konieczna osoba która zna konia - wie jak się porusza, co się zmieniło w jego chodach i zachowaniu. Niech taka osoba również zada sobie kilka pytań: czy koń częściej niż zwykle tak ustawia nogę? Czy robi to gdy nietypowej sytuacji (np. gdy nie powinien być zrelaksowany)? Czy zawsze ta sama noga odpoczywa (uwaga - koń może tylko preferować takie stanie)? Zastanów się, czy jeśli koń rzeczywiście zaczyna kuleć, jest ku temu jakiś oczywisty powód?

Dotykaj nóg konia, postaraj się wyczuć różnice w cieple, obrzęk, obserwuj wrażliwość konia na dotyk, poszukaj ran. Mogą występować też problemy z kopytami - zwróć na nie uwagę.

Czy jeździsz na tym koniu? Czy zauważyłeś/aś różnice w impulsie konia, niechęć do pracy, wliczając też takie rzeczy jak cofanie się przy niechęci do wykonania jakiegoś ćwiczenia? Koniecznie zastanów się nad tymi aspektami. Jeżeli koń okuleje nagle podczas jazdy to sprawdź podeszwę kopyta bo częstą przyczyną tego jest utkwienie w strzałce ciała obcego.

Poproś kogoś aby wykonał z koniem kłus w ręku. Oglądaj konia z daleka, z bliska, z różnych kierunków. Podstawowa rzecz jakiej należy szukać to asymetria w poruszaniu się tylnych nóg. Obserwuj całą nogę, łącznie z górnymi partiami, udem i zadem. Pomyśl o tym, jak zachowuje się cała twoja noga gdy kulejesz i porównaj to do tego co zaobserwowałeś/aś u konia. W przypadku zdrowego konia całe nogi poruszają się w równomierny sposób. Obserwuj udo konia, często zachowuje się inaczej niż u zdrowego zwierzęcia, gdy chora noga jest obciążana.
Kiedy „podejrzana” noga podnosi się w górę zawsze mów sobie: "góra, góra, góra…” - czy wypowiadasz to w takim samym rytmie czy może koń nie idzie jedną nogą w normalnym, równym tempie? Jeżeli nie jesteś pewny/a która noga porusza się asymetrycznie i w jak dużym stopniu to występuje, to i tak przy jakiejkolwiek asymetrii czas zawołać weterynarza.

Możliwe, że przy kulawiźnie tylnej nogi koń będzie próbował przenieść ciężar na swoją szyję i głowę, a więc gdy będzie obciążał chorą nogę będzie kiwać głową i szyją lub je obniżać.

Oglądaj kłus konia z boku i postaraj się porównać łuk wykroku konia. Jest to dość trudne. Poproś kogoś aby kłusował z koniem po kole albo za kłusuj z nim na lonży, ponieważ często przy pracy na kole kulawizna się ujawnia.

Pamiętaj, że jeżeli jedynym sygnałem wydaje Ci się nadmierne odciążanie jednej nogi (co się zdarza), dokładna diagnoza może być bardzo utrudniona. Pamiętaj też, że niektóre choroby mogą mieć kilka podobnych do kulawizny objawów, a jak widzisz, że koń do tego przesuwa niespokojnie nogi to może być coś więcej.